لحن (خطا) در قرائت قرآن و گونه‌شناسی علل و اسباب آن

قرائت قرآن که بر هر مسلمانی واجب است، از اصول و قواعد لازم الاجرایی برخوردار است تا حروف، کلمات و جملات قرآن، صحیح و درست خوانده شده و لفظ و معنای قرآن به‌خوبی ادا و منتقل گردد. به صحیح و درست خوانده نشدن این عناصر، «لحن» گفته می‌‌‌شود و دارای علل و اسبابی است که شناخت آنها، کمک بسزایی به آسیب‌شناسی خطاهای قرائت قرآن توسط قاریان می‌کند. در این مقاله ابتدا تلاش شده است که لحن از نظر لغت و اصطلاح به اختصار توضیح داده شده و سپس اقسام و انواع لحن از جهات مختلف ذکر شود و پس از نگاهی اجمالی به پیشینه بحث، به ذکر گونه‌های مختلف اسباب و علل وقوع لحن در قرائت قرآن پرداخته می‌شود. برخی از این اسباب، عدم آشنایی قاری به احکام قرائت، عدم آشنایی قاری به تفسیر، عدم آشنایی قاری به قواعد نحوی و صرفی، عدم آشنایی قاری با لحن بیان (تنغیم)، مشکلات رسم‌الخطی و ... است.